Oud en wijs?

De volksmond zegt: hoe ouder hoe gekker, maar ook: oud en wijs... Is dat zo? Ben ik in die meer dan 85 jaar wijzer geworden? Ik betwijfel het.

Wel heb ik een beetje bescheidenheid geleerd, want ik heb moeten vaststellen dat ik niet altijd zo weloverdacht en goed gemotiveerd mijn beslissingen heb genomen als ik destijds meende. Ook ik heb gemerkt hoe beïnvloedbaar mensen zijn en hoe mensen eigenlijk alles kunnen geloven als het hen van pas komt en het goed gebracht wordt. En ook hoe lang de effecten van oude ervaringen onbewust op je gedrag blijven nawerken.

Al vaak heb ik achteraf toe moeten toegeven dat ik, op grond van onbewuste angsten, schuldgevoelens of minderwaardigheidsgedachten, vreselijk domme dingen had gedaan en dat de gevolgen daarvan allesbehalve fijn waren, voor mij niet en ook voor anderen niet!

Maar dat behoedde me er niet voor steeds weer domheden te begaan.

Herfst gedachten

Dit weekend was het al eerste advent en de herfst lijkt voor de winter te wijken.

Het lekkere warme zomerweer verdween. Plotseling was het koud en nat. De kleuren werden vaal, alles had opeens een druiperige, dompige grijssluier.

Sommige mensen kunnen uitzien naar de herfst, naar de vlammende pracht van de in herfstkleuren getooide loofbossen, of naar de oogst van fruit en noten, naar stoofpeertjes en gebraden wild, naar de gezellige avonden met een boek bij de open haard....

Anderen denken aan de sneeuw, die nu hopelijk niet meer zo lang op zich zal laten wachten, zodat ze weer van de wintersport zullen kunnen genieten, aan de heldere vriesnachten met adembenemende sterrenhemels, of aan het theaterseizoen met concert, toneel of ballet.

Ikzelf zie de herfst meestal met gemengde gevoelens tegemoet. Enerzijds verheug ik me erop die kleurenexplosie op stemmingsfoto's vast te leggen en zo het geel, bruin, rood en goud van die laatste "bloei" van de bomen te vangen en te bewaren Maar 's morgens in het donker mijn bed uit te moeten, daar heb ik een hartgrondige hekel aan. En aan die miezerige motregen, die alles in grijs en grauw inpakt, nog het meest.... Als dat te lang duurt, dan kan ik echt chagrijnig worden. Dan begrijp ik de mensen die maar het liefst een lange winterslaap zouden houden om dat allemaal niet mee te hoeven maken.

Als de bomen in de herfst hun prachtige kleed afleggen en tot stijfstakerige aanklagers worden, die hun knoestig verwrongen armen in wanhoop naar de hemel strekken als smekend om licht en warmte, dan heb ik er ook niet meer zo'n zin in.

Daarom kan ik me ook goed voorstellen hoe men heel vroeger "zonnewende" vierde. Zo met de gedachte: "Er komt nog wel een hoop kou en narigheid, maar van nu af aan wordt het elke dag een beetje lichter.... En jullie, oude, kale, kersebomen, knoestige klagers.... Nog even maar en jullie knoppen zullen alweer gaan zwellen..... Nog een paar maanden en je bent weer in lichtende bruidstooi, overvol belofte, met geen duizend kaarsjes te evenaren....."

Met zonnewende wist men: weliswaar kan er nog een bar koude winter komen waar we nog doorheen moeten zien te komen, maar de lente komt eraan en dan zal alles weer bloeien.

Niet opgeven

Voor de kleine Henkeman was de wereld nog in orde. Het ging hem goed en Onze Lieve Heer in de hemel zorgde voor hen allemaal.

Maar een paar jaar later werd zijn moeder ziek en hoeveel er ook gebeden werd, ze stierf na een lang en vreselijk lijden. De Lieve Heer, die de wereld had gemaakt en zoveel van de mensen hield, had niets gedaan om haar te helpen....

Die ervaring is cruciaal geweest in mijn leven.

En met het ouder worden werd duidelijk dat mijn ervaring geen uitzondering was.

Als het noodlot toeslaat, als ziekten of andere rampen mensen treffen lijkt God ons in de steek te laten. Vertwijfeld slinger je je wanhoop, je machteloosheid, je angst, de nacht in en bidt: "God, dit gaat mis, waar blijft uw hulp, waar bent U, waarom zwijgt U, ik ben ten einde raad. Ik geloof, kom mijn ongeloof te hulp..." Maar er komt geen antwoord, geen hulp... God zwijgt...