Vrijheid

 

Wij Nederlanders zijn een vrijheidslievend volkje.

Maar soms denk ik wel eens weten we wel wat vrijheid is ?
Is vrijheid zoiets als denken, doen en leven zoals je wilt?

Laten we eens naar die definitie kijken.

Denken wat je wilt. ja, die vrijheid heeft iedereen, die kan niemand je ontnemen...
Zeggen wat je denkt kan ook, zolang je niemand bedreigt of beledigt.
Daaruit volgt ook dat je vrij bent de politieke partij van je eigen keus te kiezen. Maar overdenk wel goed welke keus je maakt. Het gaat er immers om dat de vorming van een regering, die goed voor je land zorgt, mogelijk wordt, niet om een aantal goede sprekers in de kamer te krijgen.

En tenslotte zijn er ook vrijwel geen belemmeringen bij geven. Zo lang je niet aan misdadige of terroristisch doelen geeft mag je van alles wat je hebt net zo veel weggeven als je wilt

Hulp

Er zijn van die momenten van moedeloosheid dat je denkt dat al dat gedoe van ons tot niets leidt en je, moedeloos, het op wilt geven. Het gaat dan misschien nog wel goed met jezelf en je gezin en je naaste familie, maar je kunt je ogen niet meer sluiten voor de alom aanwezige narigheid. Overal gebeurt het dat mensen, wie je een beter lot zou gunnen, ernstig ziek worden of dat ze iemand moeten missen, die ze eigenlijk niet missen kunnen.
Dat mensen in een hopeloze situatie terechtkomen of alles verloren hebben.

Je zou iets willen doen, maar je voelt je machteloos....

Onmogelijk

Mensen proberen zo veel als in hun macht is, diegenen die ze liefhebben te behoeden voor de gevolgen van hun fouten en voor de slagen van het lot. Soms zijn ouders ten opzichte van hun kinderen daarin zo extreem, dat deze kinderen zulke verwende oervervelende onzelfstandige klieren zijn geworden, dat een bezoek van zo'n gezin een bezoeking is.
Meer verstandige ouders proberen dan ook zich te beheersen. Ze weten dat kinderen fouten moeten maken om ervan te leren. Als je als kind leert teleurstellingen en tegenvallers te verwerken, zul je ook later beter met onvermijdelijke frustraties kunnen omgaan. Maar toch, zouden wij iemand waarvan we houden met vuur laten spelen? Zich in echt gevaar laten begeven en niet ingrijpen?

Toch is dat wat ouders wel moeten: hun kinderen de wereld in laten gaan en maar af wachten of het allemal goed zal gaan. Zou God, die "onze Vader" is, dan niet hetzelfde doen?

Commentaar

Op een van de eerste stukjes in dit blog kwam, helaas anoniem, het volgende commentaar:

Ik vind het fantastisch, dat jij deze blog hebt geïnitieerd. Maar als er al een God is, die alles heeft geschapen, heeft hij of zij een miserabele job gemaakt. Waar ik het met je eens ben is dat Jezus een prachtig voorbeeld is hoe we zouden moeten leven. Zonder twijfel. Maar zijn vader, God, heeft niet de juiste mensen geschapen om dat te realiseren.

Ik hoop dat degenen die commentaar hebben op mijn stukjes er voortaan wel hun naam onder zullen zetten, de opmerking is echter te belangrijk om te negeren en dus ga ik er hier maar op in.

In mijn stukjes probeer ik mijn lezers te stimuleren over de zin van hun leven na te denken en te proberen dat wat ze zo als doel, zin of opdracht geïdentificeerd hebben  dan ook te realiseren. De meeste van mijn lezers zullen "uit de christelijke hoek " komen en ik ga er van uit dat ze de taal die ik gebruik verstaan.

Onder hen zullen er zijn die nog, zoals ook ik vroeger heb geleerd, geloven in een God die almachtig is en de wereld  heeft geschapen en zij die nauwelijks of niet meer geloven dat er überhaupt een God is.

Maar ik denk dat er nog een meer waarschijnlijke mogelijkheid is, namelijk dat God er is en ons ziet en probeert met ons te communiceren om ons te helpen zinvol te leven, maar dat God die immers niet in onze fysieke wereld leeft, niet in het aardse gebeuren kan ingijpen en daarom ga ik er van uit dat ook wij niet zijn geschapen en dus ook geen ingebouwde bedoeling hebben, maar zelf zin aan ons leven moeten geven. Daarbij mogen we op de hulp van die raadselachtige stem in ons binnenste vertrouwen.

In navolging van Jezus noem ik die stem "onze Vader" en zie de relatie van ons mensen tot God gespiegeld in het verhaal van de zoon die zijn erfenis vroeg om zijn eigen leven te kunnen leiden en die toen dat falikant mislukt was,  naar huis terugging en daar met open armen werd ontvangen door een Vader (en moeder) die hem gemist hadden, hem nooit hadden vergeten en altijd van hem waren blijven houden. Zo' n Vader (moeder) is God...

Ik heb in mijn leven mogen ervaren dat  God mij in moeilijke tijden er door heen heeft geholpen en dat motiveert mij deze stukjes te schrijven..

En als je meer over mijn manier van geloven en wat ik denk dat geloven zou moeten betekenen, wilt weten, dan kun je denk ik het beste dit blog blijven volgen

HvR

Bidden

Hebben we er eigenlijk ooit over nagedacht wat we doen als we bidden?

Aan wie richten we ons gebed eigenlijk? Al naar ons geloof hebben we er ons een voorstelling van gemaakt. In mijn stukjes is “Onze” God degene over wie we in de bijbel gelezen hebben en van wie Jezus zei: “zeggen jullie maar: Onze Vader die in de Hemel is”.

Van deze God wordt gezegd dat Hij “goed” is en ons liefheeft, ja, zelfs onze geheimste gedachten kent  De bijbel zegt: Hij is altijd en overal aanwezig.. God is “bij ons”, is integer, rechtvaardig èn barmhartig en Huub Oosterhuis noemde Hem daarom “Vriend voor het leven”: Je kunt tegen Hem spreken en Hij hoort je.

In het gebed komt tot uiting welke rol God in ons leven speelt en door ons bidden onderhouden en verdiepen we die in het gebed ontstane relatie. Bidden is de erkenning dat we God nodig hebben en houdt de hoop op Zijn deelname in ons levend. Maar in tegenstelling tot een biechtvader, die je ook niet ziet als je je verhaal vertelt, geeft God zelden een hoorbaar antwoord.

Hoe kom je erbij?

Niets is nieuw onder de zon.

Alles is een voortzetting, een verbetering, van iets dat er aan voorafging. Het draagt daar nog vele kenmerken van en bouwt voort op wat bij vorige modellen zijn deugdelijkheid bewezen heeft.

Zo ook is bij ons mensen veel terug te vinden wat voor het overleven van onze "voorgangers" belangrijk was gebleken en de bouw van onze hersenen is dan ook niet principieel verschillend van die van ons voorafgaande soorten.

Onze Vader

Onze Vader

Als je niet ophoudt, roep ik mijn vader en die is ...", zegt het kind dat zich bedreigd voelt. Als ze weten dat je een sterke en machtige vader hebt, dan ben je veilig. Ook in de volwassen wereld.

"Onze Vader". Van al Gods namen is deze waarschijnlijk de meest gebruikte, de meest zeggende, maar misschien ook wel de naam, die de meeste misverstanden veroorzaakt.

Wie kan zich een "God" voorstellen ? En als je 't kon, zou je je dan nog tot Hem durven wenden? Naar je vader durfde je als kind te gaan, al was het misschien soms met angst en beven, wanneer je betrapt was bij het gappen van de appels van buurmans boom.... Je wist op je duvel te zullen krijgen, maar ook dat het weer goed zou komen, dat je vader niet boos zou bijven, ook al wist hij, dat je misschien al morgen de verleiding wéér niet zou kunnen weerstaan.

Een manier van leven

Een manier van leven

Wij protestanten van zo rond de tachtig, groeiden nog op in de overtuiging dat God de aarde en alle leven daarop, had gemaakt en bestuurde. God was de almachtige die heerste over hemel en aarde en er gebeurde niets buiten God om. God verwachtte een bepaalde levensstijl van de mensen en aan het einde van hun aardse bestaan was het aan God om te beslissen of ze de eeuwigheid in de hemel of de hel zouden doorbrengen. Niemand was in staat zo te leven als God wilde, maar door vast te geloven in Gods Zoon Jezus, verkreeg je genade om tot de hemel toegelaten te worden.

In diezelfde periode was er ook een stormachtige ontwikkeling van wetenschap en techniek en langzamerhand werden de bewijzen van de natuurwetenschappen  - dat onze wereld ontstaan is met één "big bang" en zich sindsdien nog steeds in een razend tempo uitbreidt -, zo overtuigend, dat, behalve wat "streng gelovigen", bijna niemand daar meer aan twijfelt. Evenzo kan er geen twijfel meer aan zijn dat plant, dier en mens zijn ontstaan in een lang biologisch proces van "evolutie", al zijn nog niet van alle fases overblijfselen gevonden. En dan is het vanzelfsprekend dat er geen leven kan zijn zonder een functionerend lichaam. Biologisch is er geen "leven na de dood".

De eerste mensen leefden in kleine groepen, en al gauw bleek taakverdeling voordelen op te leveren. Yuval Noah Hariri laat in een indrukwekkend boek zien hoe religie (waaronder hij een verhaal, dat beheersing van het noodlot door een bovenmenselijk wezen suggereert, verstaat) ertoe bijdroeg om uit die kleine groepen mmensen steeds grotere structuren te laten ontstaan en hoe tenslotte op basis van een gemeenschappelijke levensvisie hoogst complexe statengemeenschappen mogelijk werden. 

En in een grote serie boeken beschrijft Karen Armstrong in meer detail hoe zich die "wereldreligies" ontwikkelden en het is fascinerend hoe ze beschrijft dat ze allemaal de nadruk zijn gaan leggen op medeleven als belangrijkste voorwaarde voor een menselijk bestaan.

In ons deel van de wereld was de Joods-Christelijke religie overheersend. Eeuwen lang gold de bijbel als een geopenbaarde waarheid.

Maar lang niet alle moderne theologen zien de bijbel nog als "het ware woord van God", ze beschouwen de tekst als een prachtige verzameling van geloofsverhalen.

 Alleen "zeer conservatieve" Christelijke groepen geloven nog dat de bijbelverhalen woord voor woord Gods Woorden zijn en dat God de aarde en de mens maakte, zoals in de bijbel verteld wordt..

Wat betekent dit allemaal nu voor het geloof uit onze jeugd?

Allereerst is er een verandering in wat we bedoelen als we geloof zeggen. Dachten we dan vroeger aan "waaraan we geloofden" en was een belijdenis belangrijk, nu gaat het bij geloven minder om het onderschrijven van een aantal "geloofswaarheden", dan om het "gaan van een weg", de weg van Christus. Dat is een weg van vrede, liefde en vergeving, van leven in de dienst van God en je naaste, in navolging van Jezus. En "voorwaar ik zeg u" dat is voor een zelfbewuste mens van nu geen makkelijke weg.

U herinnert zich vast nog dat Paulus dat ook wist en hij noteerde "ik wil het wel maar het lukt me niet..."  Ook bij ons blijft meestal bij proberen en je zou je je kunnen afvragen, als het toch niet kan, waarom proberen we het dan toch steeds weer?

Daarop kan ik alleen een persoonlijk antwoord geven:

Van huis uit kreeg ik een onwankelbaar vertrouwen in Gods goedheid mee. Daarom spreekt me misschien het verhaal van de verloren zoon zo aan. Met dat verhaal wilde Jezus ons laten zien dat God zich aan ons toont als een "barmhartige, liefdevolle vader", die soms ver, soms heel dichtbij is. Een Vader die, denk ik,  zich vaak net zo machteloos voelt, zoals onze eigen ouders waren, om in ons leven in te grijpen. God ziet ons als "Zijn kinderen" en Hij houdt van ons, door dik en dun. Hij laat ons niet los en is altijd bereid ons weer aan te nemen en te vergeven en om ons opnieuw met een schone lei te laten beginnen...

Dat geloof is mijn zekerheid. 

Maar ik zei het al: geloven is meer dan er een bepaalde mening op na houden, geloven zou moeten resulteren in doen, geen doen omdat het moet, maar doen omdat je door Gods' liefde geïnspireerd bent, en daarom wilt leven zoals Hij graag wil....

Geloven is dus een keuze voor een bepaalde manier van leven. 

Een leven, waarin we niet voor onszelf kiezen, niet kiezen voor de veiligheid van macht en geld, maar zo proberen te handelen, dat onze medemensen ook tot hun recht komen en het goed hebben; er voor elkaar zijn.... En dat niet uit ethische overwegingen, niet uit een soort politieke overtuiging, dat zou niet lukken, maar vanuit je “relatie” met God…

Dat is wat de door vele Universiteiten uit de westerse wereld gelauwerde, Tsjechische theoloog Halik - en met hem vele anderen - bedoelen als zij Jezus citeren en zeggen: "God is liefde", en "God is vrede, liefde en vergeving", en daarmee: "Geloven is God liefhebben en dus je naaste liefhebben". 

Er is dus in onze tijd veel veranderd, doordat wat geloofd werd van tijdgebonden beweringen ontdaan is, en het lijkt erop dat we beter beginnen te begrijpen wat Jezus ons wilde leren. Mijns inziens is er  dan ook geen reden om "geloven" als obsoleet te beschouwen. Maar met begrijpen zijn we er niet en het er mee eens zijn helpt ook niet. Waar het om gaat, om het te doen, om de weg te gaan die Jezus ons gewezen heeft. Maar daar zit hem nu juist de kneep, dit gaat zo tegen onze natuur in, dat het bijna vanzelfsprekend tot mislukken gedoemd is. 

Toch probeer ik het want Jezus heeft laten zien dat liefde uiteindelijk sterker is dan het lot, en misschien ook wel sterker dan mijn ingeboren egoisme....

En dus blijven we het proberen in de overtuiging dat het toch mogelijk is

Gelukkig maar