zaterdag 27 november 2021

Herfst gedachten

Dit weekend was het al eerste advent en de herfst lijkt voor de winter te wijken.
Het lekkere warme zomerweer verdween. Plotseling was het koud en nat. De kleuren werden vaal, alles had opeens een druiperige, dompige grijssluier.
Sommige mensen kunnen uitzien naar de herfst, naar de vlammende pracht van de in herfstkleuren getooide loofbossen, of naar de oogst van fruit en noten, naar stoofpeertjes en gebraden wild, naar de gezellige avonden met een boek bij de open haard....
Anderen denken aan de sneeuw, die nu hopelijk niet meer zo lang op zich zal laten wachten, zodat ze weer van de wintersport zullen kunnen genieten, aan de heldere vriesnachten met adembenemende sterrenhemels, of aan het theaterseizoen met concert, toneel of ballet.

Ikzelf zie de herfst meestal met gemengde gevoelens tegemoet. Enerzijds verheug ik me erop die kleurenexplosie op stemmingsfoto's vast te leggen en zo het geel, bruin, rood en goud van die laatste "bloei" van de bomen te vangen en te bewaren Maar 's morgens in het donker mijn bed uit te moeten, daar heb ik een hartgrondige hekel aan. En aan die miezerige motregen, die alles in grijs en grauw inpakt, nog het meest.... Als dat te lang duurt, dan kan ik echt chagrijnig worden. Dan begrijp ik de mensen die maar het liefst een lange winterslaap zouden houden om dat allemaal niet mee te hoeven maken.

Als de bomen in de herfst hun prachtige kleed afleggen en tot stijfstakerige aanklagers worden, die hun knoestig verwrongen armen in wanhoop naar de hemel strekken als smekend om licht en warmte, dan heb ik er ook niet meer zo'n zin in.
Daarom kan ik me ook goed voorstellen hoe men heel vroeger "zonnewende" vierde. Zo met de gedachte: "Er komt nog wel een hoop kou en narigheid, maar van nu af aan wordt het elke dag een beetje lichter.... En jullie, oude, kale, kersebomen, knoestige klagers.... Nog even maar en jullie knoppen zullen alweer gaan zwellen..... Nog een paar maanden en je bent weer in lichtende bruidstooi, overvol belofte, met geen duizend kaarsjes te evenaren....."
Met zonnewende wist men: weliswaar kan er nog een bar koude winter komen waar we nog doorheen moeten zien te komen, maar de lente komt eraan en dan zal alles weer bloeien.

Niet opgeven


Voor de kleine Henkeman was de wereld nog in orde. Het ging hem goed en Onze Lieve Heer in de hemel zorgde voor hen allemaal.
Maar een paar jaar later werd zijn moeder ziek en hoeveel er ook gebeden werd, ze stierf na een lang en vreselijk lijden. De Lieve Heer, die de wereld had gemaakt en zoveel van de mensen hield, had niets gedaan om haar te helpen....
Die ervaring is cruciaal geweest in mijn leven.
En met het ouder worden werd duidelijk dat mijn ervaring geen uitzondering was.

Als het noodlot toeslaat, als ziekten of andere rampen mensen treffen lijkt God ons in de steek te laten. Vertwijfeld slinger je je wanhoop, je machteloosheid, je angst, de nacht in en bidt: "God, dit gaat mis, waar blijft uw hulp, waar bent U, waarom zwijgt U, ik ben ten einde raad. Ik geloof, kom mijn ongeloof te hulp..." Maar er komt geen antwoord, geen hulp... God zwijgt...

vrijdag 19 november 2021

Staren in het vuur

Het was een grauwe, winterse namiddag in Basel, jaren geleden.
Ik zat stil voor de open haard en staarde in de gloeiende blokken en de spelende vlammen.... Lang kon ik zo stil zitten kijken. Vuur heeft me altijd gefascineerd. Vanaf het moment dat ik een lucifer kon afstrijken, was mijn lievelingsbezigheid "fikkie stoken"....
En het is nog steeds zo dat een open haardvuur me in een zeer speciale stemming brengt. Een soort dromerige weemoed.... Een verlangen naar een andere wereld, mysterieus, maar toch vertrouwd.... Vroeger een wereld zoals in de boeken van ridders en jonkvrouwen, van hagepreken en geuzen.... een wereld waarin het goede overwint.... Daarna een wereld van broederlijke harmonie, padvinders in een kring om de wilde rode vlam.... En nu? De wereld van de Messiah van Händel, van blije dankbaarheid.… Een stemming ook, waarin herinneringen opkomen aan vergane tijden, aan mensen die er niet meer zijn....
Ik hoop dat ik het zo beschrijf, dat u er zich iets bij kunt voorstellen. 
Gevoelens zijn moeilijk onder woorden te brengen....

Na een zekere tijd vraagt deze stemming om passende muziek.... En deze middag koos ik het requiem van Andrew Lloyd Webber, de man die beter bekend is als de componist van Evita en Cats.

De Heer is mijn herder

Het is én van de bekendste psalmen. De dichter belijdt wat hij geloooft, namelijk dat God hem goed gezind is, dat God hem veilig thuis zal brengen; "Niets zal mij onderweg ontbreken", zegt hij, "mijn weg voert langs grazige weiden en wateren van rust, God behoedt mijn ziel voor verdwalen en leidt mij op paden van waarheid, getrouw aan Zijn naam en zelfs de dood zal ik niet vrezen, want God is bij mij". Deze psalm was zeer geliefd bij de generaties voor ons.

Durven wij dat nog te zeggen: "De Heer is mijn herder"? Aan het begin van je leven, als je nog naïef bent, dan geloof je het nog. Maar nu? Nu je weet, dat ook gelovende mensen ernstig ziek kunnen worden en verongelukken, dat op deze wereld niemand veilig is.… Maar dat was altijd al zo. Dat heeft Jezus ook wel geweten, toen hij het verhaal vertelde van de herder, die zich verheugde toen hij dat ene verdwaalde schaap weer had gevonden. Jezus zei niet : "Een goede herder is er een uit wiens kudde nooit een schaap verdwijnt", maar wel : "Elk schaap gaat deze herder ter harte, hij weet, wanneer er een het verkeerde pad opgaat en hij gaat het zoeken". "Zo is God" wil Jezus denk ik zeggen.

Een herder kunnen wij ons wel voorstellen. 

woensdag 10 november 2021

Muziek

Als jongentje leerde ik fluiten, maar op een instrument spelen heb ik nooit geleerd.
Zelfs noten lezen kan ik niet.
Maar naar muziek luisteren doe ik geweldig graag, zowel naar klassieke muziek als naar sommige soorten populaire muziek. Als student moest ik met weinig rondkomen, maar ik kon me toch een goedkope koffergramofoon veroorloven en zo nu en dan een plaatje. Mijn verzameling was dus een merkwaardig hudjemudje van oud en modern. Zo was er Louis Armstrong en een aantal tangoplaatjes met van die scheurende, schorre saxofoons en ook Bachs Jesu meine Freude en Brahms Altrhapsodie...

Mijn eerste LP was een opname van Beethovens vijfde pianoconcert met Glen Gould en langzamerhand kwamen daar dan vioolconcerten bij, Max Bruch, Sibelius en dan Grieg's Peer Gint met Solveighs song.
Wat ik zelf niet had kon ik horen op Radio Distributie, zoals destijds de draadomroep heette en zo kwam ik in contact met de Franse Chansoniers en de eerste musical melodieën, Porgy and Bess, My Fair Lady, Anatevka en later Evita. Evita was het begin van een hele serie musicals van Andrew Lloyd Webber, waarvan vooral Cats me ontroerde.

Partners


Soms denk ik dat geloven wel wat lijkt op een huwelijk.
Het is een onderneming die je volledige inzet vereist. Het is veel meer dan een partner lief vinden, vereren of bewonderen. Het is je hele leven met je partner delen. Ook als je het niet altijd eens bent of elkaar begrijpt, je trekt samen op. Je laat elkaar in vertrouwen vrij, je hebt je eigen bezigheden en hobby's, maar in belangrijke dingen trek je meestal een lijn. En al getrouwd zijnde groei je tot goede partners
En mocht het een van beiden eens niet goed gaan, beging een van beiden een domheid of werd ziek, dan laat je elkaar niet in de steek maar staat elkaar bij, ook al heeft dat misschien heel vervelende consequenties.
Als je echt van elkaar houdt, kan een huwelijk tegen een stootje, dan blijf je bij elkaar, dan worden conflicten uitgepraat, dan moet er al heel wat gebeuren voor je het opgeeft. Maar je bent dan ook niet zomaar met de eerste de beste getrouwd, je kent je partner en weet wat je aan elkaar hebt.

Natuurlijk zijn er ook grote verschillen, maar misschien helpt het zien van de overeenkomsten om beter te begrijpen wat onze relatie met God, die we geloven noemen, eigenlijk betekent.
Geloven betekent God als "partner" in je leven te aanvaarden met alle consequenties van dien, in de zekerheid dat Hij van je houdt en het goede met je voorheeft. Maar het betekent ook dat je aanvaardt dat er van jou wat verwacht wordt. Niets wat je niet zou kunnen maar soms wel iets wat je niet makkelijk vindt.

In een huwelijk ken je elkaar. God kent ons, maar kennen wij Hem?
Ik denk dat we God heel wat beter zouden kunnen leren kennen als we daar wat meer moeite voor zouden willen doen. Er is immers een schat van kennis over God verborgen in de bijbel. Het is aan ons die schat te zoeken en daarbij is denk ik Jezus onze leidsman.
Voor mij zijn de evangelieën met de verhalen over Jezus dan ook de belangrijkste delen van de bijbel. Het "oude testament" geeft ons de voorgeschiedenis die nodig is om de verhalen over Jezus, om Jezus, te begrijpen.
Zoals Jezus de tien geboden leest en zijn tijdgenoten uitlegt dat God daarin zegt "Ik houd van jullie en als jullie van Mij houden dan leef je volgens deze principes" en dat samenvat in het bekende God liefhebben en je naaste als jezelf, zo moet je denk ik de hele bijbel lezen: in het licht van Gods liefde.
En dan gaan we ook begrijpen wat het is dat God van ons verwacht.

maandag 1 november 2021

Uw wil geschiede


Generaties lang was "maar Uw wil geschiede" het einde van een smeekbede om van een ongeneeslijke aandoening te mogen herstellen. En als de patiënt dan niet beter werd, leek het daardoor makkelijker om het onherroepelijke te aanvaarden. Het was immers Gods wil....
Maar nu tegenwoordig veel mensen zich realiseren, dat zulke wonderbaarlijke genezingen buitengewoon zeldzaam zijn, lijkt bidden om genezing niet zo zinvol meer.

Natuurlijk hebben mensen zich afgevraagd waarom God niet ingrijpt, als er op deze wereld zulke gruwelijk dingen plaats vinden. Zo gruwelijk dat zelfs een onherstelbare ziekte daarbij wat minder belangrijk lijkt.
Een van de mogelijke verklaringen is dat God de mens een eigen verantwoordelijkheid heeft gegeven en die verantwoordelijkheid niet schenden wil door in het mensenleven in te grijpen.
Mij lijkt meer waarschijnlijk dat God, die immers niet in onze fysieke wereld woont, dus ook niet in deze wereld handelen kan. Dat is waarom ik denk dat "Uw wil geschiede" niet betekenen kan, dat we het al of niet genezend handelen aan God overlaten.

Maar ons leven speelt zich niet alleen in de fysieke wereld af en het lijkt erop dat God ons in onze gedachtenwereld ontmoeten kan en met ons kan communiceren... Ik geef toe, dat is niet erg wetenschappelijk, er is geen enkel bewijs dat die "gedachtenwereld" bestaat.

Vrede op aarde


Ik ben opgegroeid in een familie van onderwijzeressen en onderwijzers. En allemaal rasvertelsters en supervoorlezers.... Eigen verzinsels, sprookjes, Dik Trom, Pietje Bel en de volledige werken van W.G. van der Hulst.... En natuurlijk bijbelverhalen. Zodat ik al voor de kleuterschool bijna alle bijbelverhalen kende, die een onuitwisbare indruk hebben nagelaten, want mamma, opa en tante Bep ontbrak het niet aan dramatisch talent...

Maar niet alleen van verhalen kan ik genieten...
Zo kan ik me heerlijk laten verwarmen door de zon, intens genieten van de bloemenpracht die ze te voorschijn roept. Eén bloeiende kersenboom in de zon doet me aan een bruid denken en zo'n heuvelachtig landschap vol stralend witte bloesemwolken roept beelden op van een engelenkoor. Helemaal gelukkig en dankbaar maakt me een wandeling door zo'n kersenbomengebied en ik kan niet ophouden er foto's van te maken om die vreugde vast te houden, die belofte van overvloed af te beelden. Ik kan het nauwelijks zinnig beschrijven.... Nog maar zo kort te voren waren het nog kale, knoestige stronken, klauwen in een grauwe lucht en nu.... Na een beetje regen en een paar warme zonnige dagen is het leven er in gesymboliseerd, volheid, overvloed, vervulling.… En belofte van nog veel meer… Over een paar maanden…. Monden vol, manden vol.…