Onze Vader
Als je niet ophoudt, roep ik mijn vader en die is ...", zegt het kind dat zich bedreigd voelt. Als ze weten dat je een sterke en machtige vader hebt, dan ben je veilig. Ook in de volwassen wereld.
"Onze Vader". Van al Gods namen is deze waarschijnlijk de meest gebruikte, de meest zeggende, maar misschien ook wel de naam, die de meeste misverstanden veroorzaakt.
Wie kan zich een "God" voorstellen ? En als je 't kon, zou je je dan nog tot Hem durven wenden? Naar je vader durfde je als kind te gaan, al was het misschien soms met angst en beven, wanneer je betrapt was bij het gappen van de appels van buurmans boom.... Je wist op je duvel te zullen krijgen, maar ook dat het weer goed zou komen, dat je vader niet boos zou bijven, ook al wist hij, dat je misschien al morgen de verleiding wéér niet zou kunnen weerstaan.
En bad je als kind ook niet in zo'n zelfde vertrouwen tot God ? "Lieve Vader in den hemel zie op mij in liefde neer..."
Jezus heeft de weg naar God vrijgemaakt door onze schuld op zich te nemen, werd ons op Zondagsschool geleerd. Maar ik denk wel eens, dat Jezus' manier van over God te spreken, zijn aanbeveling: "Als gij bidt, zegt dan "Onze Vader"" haast nog meer de weg naar Hem heeft geëffend. Dat heeft die verre, oneindig grote en wijze God makkelijker benaderbaar gemaakt. Tot een God die Vader wil zijn, durf je je immers wel te wenden.
Maar de verkleining en vermenselijking van onze voorstellng van God, zou er ook wel eens de oorzaak van kunnen zijn dat wij denken God te kunnen begrijpen, of zelfs dat we Hem ter verantwoording mogen en kunnen roepen. Zoals zovelen doen, die tegenwoordig zeggen "een God die de mensen van de derde wereld laat verhongeren" of "die de joden uit liet moorden, die kan ik niet accepteren, daar kan ik niet in geloven". Nog afgezien van de vraag of God überhaupt in deze onvoorstelbare verschrikkingen een rol heeft gespeeld, dan vergeten we dat God niet één van ons is. "Hoe kun je denken dat je mijn doen en laten kunt begrijpen en beoordelen ?" vroeg God aan Job. Job begreep daardoor, dat ook al was zijn mogelijkheid om God te kennen beperkt was, God hem toch lief had en de moeite nam met hem te praten. Zoals een kind weet en aanvaardt, dat het haar/zijn vader (nog) niet kan begrijpen, maar dat dat niet betekent dat vader slechte goede bedoelingen heeft.
Nog erger is het dat we zo'n god die één van ons is net zo weinig serieus nemen als onze gezagsdragers. We denken dat we onze gang kunnen gaan want zij grijpen toch niet in.... Hoezo waren wij fout?
Geloof betekent in de bijbel God liefhebben en dat houdt in dat je je medemensen liefhebt en als dat zo is, dan lieg je niet meer, dan word je niet meer boos, je vergeeft elkaar, zorgt voor elkaar, want je kunt niet God liefhebben en je naaste niet.....
Ja, zo zou het moeten zijn, maar helaas de praktijk is anders. Nee, als we denken dat het ons voordeel brengt dan kan onze medemens "de pot op".
Gelukkig zijn we ook wel eens anders, willen we echt wel goed zijn en aan de mensen om ons heen denken, maar ook dan gaat het vaak niet zoals we hadden gewild. Nee God heeft het niet makkelijk met ons..., we willen wel, maar doen niet wat we denken dat we willen, dat was al zo toen ik nog kind was...
En gelukkig begreep mijn vader dat.
Zie je daarom is die naam "Onze Vader" me zo lief
Nou gebruikte Jezus wel het beeld van de Vader, maar Hij had waarschijnlijk even goed het moederbeeld kunnen gebruiken. Hij heeft vast niet de vader boven de moeder willen stellen, of van de vaders een soort godheden willen maken. Maar wie meent Jezus te moeten corrigeren en ten behoeve van de emancipatie-gedachte "Vader" door zoiets als "ouder" vervangt, ontneemt mijns inziens aan deze beelden de essentie, namelijk hun onbewuste gevoelsinhoud, hun zeggingskracht.
Een kind heeft nu eenmaal geen "ouder". Het heeft een vader en/of een moeder, een pappa en een mamma; daaraan zijn gevoelens verbonden die niet te verwoorden zijn, diep zijn en eeuwenoud. Gevoelens van veiligheid en betrouwbaarheid en liefde. Dat is niet het geval met een neutrale abstractie zoals ouder. Leest u dus maar gerust "Moeder", waar ik "Vader" schreef, indien "vader" voor u een besmet woord is of nare herinneringen oproept. Maar vult u "ouder" in, dan zult u daarbij denk ik niet echt van binnen die liefde en veiligheid en zekerheid ervaren die Jezus ons wilde geven, toen hij ons leerde bidden : "Onze Vader, die in de hemelen zijt.....
Nou leeft een mens bij gratie van de taal, mensen denken in woorden en woorden roepen beelden op. Zo communiceren we met elkaar en proberen elkaar te laten begrjpen waar we he over hebben. Door woorden te gebruiken die bij ons beelden oproepen die "bijna hetzelfde" tonen als wat we bedoelen. De meeste mensen begrijpen dat en niemand vraagt "van welke boom?" als we zeggen dat de appel niet ver van de boom valt. Maar we weten allemaal dat het om een beeld, een voorstelling van iets, gaat dat er in een aantal opzichten een beetje op lijkt.
Zo is het ook met die naam Onze Vader. Die naam betekent voor velen van ons veiligheid en vertrouwen, betrouwbaarheid en rechtvaardigheid en dat helpt ons om de geloofstwijfel te overwinnen en ons toch elke avond weer (na een dag waarin van alles niet ging zoals God het zou hebben gewild) tot Hem te wenden en bij Hem troost en kracht te zoeken.
Want ik mag weten dat God voor ons zoiets als een liefhebbende Moeder/Vader wil zijn.
Gelukkig maar
Geen opmerkingen:
Een reactie posten