Oud en wijs?

De volksmond zegt: hoe ouder hoe gekker, maar ook: oud en wijs... Is dat zo? Ben ik in die meer dan 85 jaar wijzer geworden? Ik betwijfel het.

Wel heb ik een beetje bescheidenheid geleerd, want ik heb moeten vaststellen dat ik niet altijd zo weloverdacht en goed gemotiveerd mijn beslissingen heb genomen als ik destijds meende. Ook ik heb gemerkt hoe beïnvloedbaar mensen zijn en hoe mensen eigenlijk alles kunnen geloven als het hen van pas komt en het goed gebracht wordt. En ook hoe lang de effecten van oude ervaringen onbewust op je gedrag blijven nawerken.

Al vaak heb ik achteraf toe moeten toegeven dat ik, op grond van onbewuste angsten, schuldgevoelens of minderwaardigheidsgedachten, vreselijk domme dingen had gedaan en dat de gevolgen daarvan allesbehalve fijn waren, voor mij niet en ook voor anderen niet!

Maar dat behoedde me er niet voor steeds weer domheden te begaan.

Want inzien hoe het beter zou kunnen, betekent nog niet het ook beter te doen. Even niet opletten en je gaat weer in de fout. Dat kan me dan zo moedeloos maken. Want het is maar al te waar wat die oude volkswijsheid zegt: "één moment van onbedachtzaamheid, kan maken dat je jaren schreit", Wat eenmaal gebeurd is kan nooit meer ongedaan gemaakt worden. En dus komt het nog al eens voor dat ik zucht : "leer ik het dan nooit?" Ja soms ben ik heel ontevreden over mezelf.

Maar niet alleen bij mij gaat het vaak niet zo als was gewenst. Als ik om me heen kijk worden overal in de wereld grote, onnodige fouten gemaakt met als gevolg ellende, armoede, onenigheid, ziekte, natuurvervuiling en ga zo maar door...

Jarenlang vroeg ik aan God: Waarom, waarom, waarom....?

Lang heb ik getwijfeld aan God tot ik begreep dat mijn hardnekkige twijfel het gevolg was van het Godsbegrip dat mij als kind was bijgebracht.

Het begrip God was al in gebruik lang voor Abraham "de stem" hoorde, lang voor Mozes het brandende braambos hoorde spreken. God, het betekende onbeperkte macht en kennis, de kracht achter alles wat bestond, de heerser over leven en dood op aarde. De bestuurder van ons lot... Aan die opvatting heeft men door de eeuwen vastgehouden en dus werden alle onverwachte gebeurtenissen aan God toegeschreven... Zo hadden de geschiedschrijvers altijd een goede verklaring voor alles bij de hand. Mensen geven immers graag iemand anders de schuld...

Ik heb in mijn leven de nodige crisis meegemaakt en kon niet geloven dat dat allemaal met Gods instemming gebeurde.

Vooral daarom ben ik gaan denken dat die eeuwenoude opvatting van een machtige God onhoudbaar is. Want zou bijvoorbeeld alles wat ik verkeerd deed door God zijn gewild, door Hem veroorzaakt zijn of tenminste met Gods toestemming gebeurd zijn? Waar zou mijn verantwoordelijkheid dan zijn? Zou een liefhebbende God, zoals die door Jezus aan ons wordt voorgehouden, steden vol mensen vernietigen door ziektes, aardbevingen, branden, tsunami's of zo? Zou een rechtvaardige God oorlogen veroorzaken waarin miljoenen onschuldigen omkomen? Hoe kunnen mensen zoiets tegenstrijdigs geloven? 

Generaties lang hebben theologen geprobeerd een begrijpelijke verklaring hiervoor te vinden, mijns inziens tevergeefs...

Voor mij is God nu de "Vader" van Jezus, een Vader, zoals die vader waarvan Jezus vertelde in zijn verhaal van de verloren zoon: Een vader die zijn zoon de wereld in laat gaan, waar die een leven leidt, waar zijn vader verder geen invloed op heeft.. Maar die vader vergeet hem niet, blijft van zijn zoon houden, wat deze ook uitgevoerd heeft en hun relatie is onveranderd als de zoon berouwvol terugkomt. De vader hoopt dat zijn zoon van zijn slechte ervaringen geleerd heeft, maar hij zou een volgende keer weer net zo handelen, zijn kind weer de vrijheid laten om het zelf te proberen, hij zou het hem opnieuw vergeven en wéér opnieuw beginnen.

Zelf ben ik vader en al zou ik ze soms achter het behang hebben willen plakken, zou ik mijn kinderen ooit in de steek hebben gelaten als ze iets hadden uitgehaald? Zou God dat dan wel?

Nee, Hij blijft ons bijstaan en is er steeds als het moeilijk wordt. Niet met een wonderbare redding of zo en misschien heel anders dan we het ons voorstelden, maar Hij is er als we Hem nodig hebben.

Ook al is dat niet altijd even duidelijk, God is bij je, als als aanspreekspartner die je helpt bij het nemen van beslissingen, je bijstaat in moeilijke situaties en je helpt "je lot te dragen". Hij neemt je niets kwalijk en laat je nooit in de steek. Hij is net zo machteloos als wij tegen de natuurrampen, ziekten en menselijk geweld, maar Hij helpt ons door ons bij te staan om oplossingen te vinden of om los te laten als er geen oplossing meer is, als het einde onvermijdelijk is....

Zo ongeveer ervaar ik God nu.

Dus als ik weer in zo'n wanhoops stemming ben zoek ik hulp bij deze, onze, "Vader", die Oosterhuis "Een Vriend voor het leven" noemde. Hij is mijn trooster en toeverlaat, mijn "Opperbiechtvader". Hij hoort mijn klagen, zet me na elke val weer op mijn benen en geeft mij een nieuwe kans! Hij geeft mij rust, zodat ik het los kan laten en erop durf te vertrouwen dat het "wel goed zal komen".

 

Zoveel wijzer ben ik dus wel geworden...

En daarom, al schaam ik me dat ik er vaak maar zo weinig van terecht breng, blijf ik toch proberen te leven zoals ik denk dat Hij van ons verwacht.

Want Hij blijft van ons houden en geeft ons steeds weer een nieuwe kans..

Gelukkig maar.