"Stemmetje"

Het was weer tijd om een nieuw stukje te schrijven.

Een idee was er al en meestal lukt het al schrijvend om er een goed verhaal van te maken.

Dus was ik vol goede moed begonnen en zelfs al aardig op dreef toen mijn gedachtenstroom plotseling stilviel en er iets heel anders in me opkwam...

Het was of iemand tegen me zei: "Hé ouwe waarom schrijf je die stukjes nou eigenlijk? Is dat om gelezen te worden of wil je er iets anders mee bereiken en wat dan? En er ontspon zich een soort discussie in mijn binnenste.

Bezint voor je begint

Voor velen is nieuwjaar een moment van bezinning, eerst even achterom kijken en dan proberen een blik vooruit te werpen. En hoewel de toekomst verborgen is hebben we allemaal zo onze wensen, die er meestal op neer komen dat het ons volgend jaar nog beter of tenminste niet slechter zal gaan dan nu. Ook al weten we dat we in werkelijkheid nauwelijks enige invloed op hebben.

Wat we ons vaak niet realiseren, maar niet zouden mogen vergeten, is dat er een belangrijk aspect van ons leven is dat wel door ons beïnvloed kan worden en dat is de interactie met de mensen om ons heen. Hun gezelschap, hun vriendschap, hun genegenheid, zijn de pijlers van ons welbevinden. Onze betrokkenheid en onze zorg om hen is een wezenlijk deel van ons gevoelsleven... En wordt niet ook een groot deel van onze ergernissen veroorzaakt door anderen?

Kerstverhaal

Weet je nog hoe je vroeger kerstfeest vierde?

In mijn heel jonge jaren kwamen opa en oma bij ons logeren. We hadden een boom met echte kaarsjes en een emmer water voor als er brand zou komen...

Mijn broertje en ik kregen geen cadeaux maar wel was er elk jaar een boekje met een lang kerstverhaal dat oma of opa voorlazen. En daarna zongen we kerstliedjes...

Later gingen wij naar opa en oma toe en vierden Kersfeest met de hele familie van mijn vaders kant. Oma braadde voor het kerstdiner altijd iets speciaals en we zaten dan gespannen met zijn allen aan tafel te wachten. Opa bracht de grote braadpan binnen, prikte met een grote vork in de pan en hield het grote stuk vlees omhoog zodat het uit kon lekken en hij het op de klaarstaande schaal kon snijden. Maar die avond gleed het van de vork, viel met een plons terug in de jus, en iedereen zat onder... Dit "kerstverhaaal" is echt gebeurd en daarna jaar na jaar na jaar doorverteld, zoals je kunt begrijpen.

Kindje

Kindje Marcus 9, 30-3 7

Er staat vandaag een kindje in ons midden.
God heeft het daar gezet. Kom, laat ons bidden.
dat wij ons zelf vernederen en leren
de onschuld op de wereld te vereren.

Dat wij beheerders worden van het broze
en van het simpele en argeloze,
van al wat ongezien lijkt en verloren,
geminacht en voor ongeluk geboren.

Dat wij eerbiedig en met open oren
de stamelaars en hakkelaars aanhoren.
Dat wij de niet getelden in het leven,
de uitgestotenen de voorrang geven.

Dat wij de dienaar mogen zijn van allen,
die wonen waar altijd de slagen vallen.
En dat eens in de zwakken en de kleinen
God zelf in al zijn glorie zal verschijnen.


Michel van der Plas

Kerst feeest

Kerstfeest nadert...

Al zitten we tot onze hals in de problemen, toch zal het ons vast wel lukken er wat van te maken. We laten ons kerstfeest toch niet door de neus boren....

Maar waarom vieren we eigenlijk Kerstfeest?

Het oude feest van het terugkeren van het licht, Zonnewende, werd ooit verbonden met de herdenking van de geboorte van Jezus, de Christus. Dat "Kerst" feest werd een feest van grote blijdschap om de komst van de Redder, de "Zoon van God".

Nu lijkt het erop dat de mensen vergeten zijn wat dat betekent, Redder en Zoon van God, vergeten wat de reden was om feest te vieren.

Trouwens wat betekent het voor ons nog: Jezus de Redder, Gods Zoon?

Wat hebben we in ons leven niet gebeden, heeft het ooit iets gebracht??

Zijn ooit mensen door ons bidden genezen of bevrijd?

Desalniettemin, helemaal loslaten willen we het niet.

Te veel mensen hebben ervaren dat het toch iets deed, al was dat moeilijk te omschrijven. Ze werden getroost, bleven overeind, leerden aanvaarden, voelden een soort vertrouwen en rust over zich komen; een weten er niet alleen voor te staan, een "Vriend voor het leven" te hebben, een houvast in deze onvoorspelbare wereld.

Papa, do you see me ?

We kenden hen al jaren, het waren gewaardeerde gemeenteleden waarmee we vriendschappelijk omgingen. Ongeveer tegelijkertijd werd hij getroffen door een serie TIA's, waarvan hij maar gedeeltelijk herstelde en zij werd depressief... In die tijd begon ik hen regelmatiger te bezoeken. Haar depressie bleek veroorzaakt door een aandoening die de motorische en geestelijke mogelijkheden van de patient langzaam maar zeker doet afnemen tot nauwelijks meer iets menselijk overblijft. Vaak gaat deze ziekte gepaard met ernstige depressies, zoals bij haar. Ook haar moeder had deze aandoening. Die had ze in een jarenlang proces tot een vegeterend bestaan zien aftakelen. Ze wist dus precies wat er op haar toekwam en had angst. Een angst die maar zelden even zover verminderde, dat ze de ziekte even vergat en lachen kon.... Hoe zou ze ook kunnen vergeten. Elke beweging, zelfs het eten en praten kost moeite. En hoewel ze geestelijk nog goed was, als ze zich eens vergiste of iets vergat, dan sprong de angst omhoog dat ook haar geestelijk verval al begonnen was....

Oud en wijs?

De volksmond zegt: hoe ouder hoe gekker, maar ook: oud en wijs... Is dat zo? Ben ik in die meer dan 85 jaar wijzer geworden? Ik betwijfel het.

Wel heb ik een beetje bescheidenheid geleerd, want ik heb moeten vaststellen dat ik niet altijd zo weloverdacht en goed gemotiveerd mijn beslissingen heb genomen als ik destijds meende. Ook ik heb gemerkt hoe beïnvloedbaar mensen zijn en hoe mensen eigenlijk alles kunnen geloven als het hen van pas komt en het goed gebracht wordt. En ook hoe lang de effecten van oude ervaringen onbewust op je gedrag blijven nawerken.

Al vaak heb ik achteraf toe moeten toegeven dat ik, op grond van onbewuste angsten, schuldgevoelens of minderwaardigheidsgedachten, vreselijk domme dingen had gedaan en dat de gevolgen daarvan allesbehalve fijn waren, voor mij niet en ook voor anderen niet!

Maar dat behoedde me er niet voor steeds weer domheden te begaan.

Herfst gedachten

Dit weekend was het al eerste advent en de herfst lijkt voor de winter te wijken.

Het lekkere warme zomerweer verdween. Plotseling was het koud en nat. De kleuren werden vaal, alles had opeens een druiperige, dompige grijssluier.

Sommige mensen kunnen uitzien naar de herfst, naar de vlammende pracht van de in herfstkleuren getooide loofbossen, of naar de oogst van fruit en noten, naar stoofpeertjes en gebraden wild, naar de gezellige avonden met een boek bij de open haard....

Anderen denken aan de sneeuw, die nu hopelijk niet meer zo lang op zich zal laten wachten, zodat ze weer van de wintersport zullen kunnen genieten, aan de heldere vriesnachten met adembenemende sterrenhemels, of aan het theaterseizoen met concert, toneel of ballet.

Ikzelf zie de herfst meestal met gemengde gevoelens tegemoet. Enerzijds verheug ik me erop die kleurenexplosie op stemmingsfoto's vast te leggen en zo het geel, bruin, rood en goud van die laatste "bloei" van de bomen te vangen en te bewaren Maar 's morgens in het donker mijn bed uit te moeten, daar heb ik een hartgrondige hekel aan. En aan die miezerige motregen, die alles in grijs en grauw inpakt, nog het meest.... Als dat te lang duurt, dan kan ik echt chagrijnig worden. Dan begrijp ik de mensen die maar het liefst een lange winterslaap zouden houden om dat allemaal niet mee te hoeven maken.

Als de bomen in de herfst hun prachtige kleed afleggen en tot stijfstakerige aanklagers worden, die hun knoestig verwrongen armen in wanhoop naar de hemel strekken als smekend om licht en warmte, dan heb ik er ook niet meer zo'n zin in.

Daarom kan ik me ook goed voorstellen hoe men heel vroeger "zonnewende" vierde. Zo met de gedachte: "Er komt nog wel een hoop kou en narigheid, maar van nu af aan wordt het elke dag een beetje lichter.... En jullie, oude, kale, kersebomen, knoestige klagers.... Nog even maar en jullie knoppen zullen alweer gaan zwellen..... Nog een paar maanden en je bent weer in lichtende bruidstooi, overvol belofte, met geen duizend kaarsjes te evenaren....."

Met zonnewende wist men: weliswaar kan er nog een bar koude winter komen waar we nog doorheen moeten zien te komen, maar de lente komt eraan en dan zal alles weer bloeien.

Niet opgeven

Voor de kleine Henkeman was de wereld nog in orde. Het ging hem goed en Onze Lieve Heer in de hemel zorgde voor hen allemaal.

Maar een paar jaar later werd zijn moeder ziek en hoeveel er ook gebeden werd, ze stierf na een lang en vreselijk lijden. De Lieve Heer, die de wereld had gemaakt en zoveel van de mensen hield, had niets gedaan om haar te helpen....

Die ervaring is cruciaal geweest in mijn leven.

En met het ouder worden werd duidelijk dat mijn ervaring geen uitzondering was.

Als het noodlot toeslaat, als ziekten of andere rampen mensen treffen lijkt God ons in de steek te laten. Vertwijfeld slinger je je wanhoop, je machteloosheid, je angst, de nacht in en bidt: "God, dit gaat mis, waar blijft uw hulp, waar bent U, waarom zwijgt U, ik ben ten einde raad. Ik geloof, kom mijn ongeloof te hulp..." Maar er komt geen antwoord, geen hulp... God zwijgt...

Staren in het vuur

Het was een grauwe, winterse namiddag in Basel, jaren geleden.
Ik zat stil voor de open haard en staarde in de gloeiende blokken en de spelende vlammen.... Lang kon ik zo stil zitten kijken. Vuur heeft me altijd gefascineerd. Vanaf het moment dat ik een lucifer kon afstrijken, was mijn lievelingsbezigheid "fikkie stoken"....
En het is nog steeds zo dat een open haardvuur me in een zeer speciale stemming brengt. Een soort dromerige weemoed.... Een verlangen naar een andere wereld, mysterieus, maar toch vertrouwd.... Vroeger een wereld zoals in de boeken van ridders en jonkvrouwen, van hagepreken en geuzen.... een wereld waarin het goede overwint.... Daarna een wereld van broederlijke harmonie, padvinders in een kring om de wilde rode vlam.... En nu? De wereld van de Messiah van Händel, van blije dankbaarheid.… Een stemming ook, waarin herinneringen opkomen aan vergane tijden, aan mensen die er niet meer zijn....
Ik hoop dat ik het zo beschrijf, dat u er zich iets bij kunt voorstellen. 

Gevoelens zijn moeilijk onder woorden te brengen....

Na een zekere tijd vraagt deze stemming om passende muziek.... En deze middag koos ik het requiem van Andrew Lloyd Webber, de man die beter bekend is als de componist van Evita en Cats.

De Heer is mijn herder

Het is én van de bekendste psalmen. De dichter belijdt wat hij geloooft, namelijk dat God hem goed gezind is, dat God hem veilig thuis zal brengen; "Niets zal mij onderweg ontbreken", zegt hij, "mijn weg voert langs grazige weiden en wateren van rust, God behoedt mijn ziel voor verdwalen en leidt mij op paden van waarheid, getrouw aan Zijn naam en zelfs de dood zal ik niet vrezen, want God is bij mij". Deze psalm was zeer geliefd bij de generaties voor ons.

Durven wij dat nog te zeggen: "De Heer is mijn herder"? Aan het begin van je leven, als je nog naïef bent, dan geloof je het nog. Maar nu? Nu je weet, dat ook gelovende mensen ernstig ziek kunnen worden en verongelukken, dat op deze wereld niemand veilig is.… Maar dat was altijd al zo. Dat heeft Jezus ook wel geweten, toen hij het verhaal vertelde van de herder, die zich verheugde toen hij dat ene verdwaalde schaap weer had gevonden. Jezus zei niet : "Een goede herder is er een uit wiens kudde nooit een schaap verdwijnt", maar wel : "Elk schaap gaat deze herder ter harte, hij weet, wanneer er een het verkeerde pad opgaat en hij gaat het zoeken". "Zo is God" wil Jezus denk ik zeggen.

Een herder kunnen wij ons wel voorstellen. 

Muziek

Als jongentje leerde ik fluiten, maar op een instrument spelen heb ik nooit geleerd.
Zelfs noten lezen kan ik niet.
Maar naar muziek luisteren doe ik geweldig graag, zowel naar klassieke muziek als naar sommige soorten populaire muziek. Als student moest ik met weinig rondkomen, maar ik kon me toch een goedkope koffergramofoon veroorloven en zo nu en dan een plaatje. Mijn verzameling was dus een merkwaardig hudjemudje van oud en modern. Zo was er Louis Armstrong en een aantal tangoplaatjes met van die scheurende, schorre saxofoons en ook Bachs Jesu meine Freude en Brahms Altrhapsodie...

Mijn eerste LP was een opname van Beethovens vijfde pianoconcert met Glen Gould en langzamerhand kwamen daar dan vioolconcerten bij, Max Bruch, Sibelius en dan Grieg's Peer Gint met Solveighs song.
Wat ik zelf niet had kon ik horen op Radio Distributie, zoals destijds de draadomroep heette en zo kwam ik in contact met de Franse Chansoniers en de eerste musical melodieën, Porgy and Bess, My Fair Lady, Anatevka en later Evita. Evita was het begin van een hele serie musicals van Andrew Lloyd Webber, waarvan vooral Cats me ontroerde.

Partners

Soms denk ik dat geloven wel wat lijkt op een huwelijk.

Het is een onderneming die je volledige inzet vereist. Het is veel meer dan een partner lief vinden, vereren of bewonderen. Het is je hele leven met je partner delen. Ook als je het niet altijd eens bent of elkaar begrijpt, je trekt samen op. Je laat elkaar in vertrouwen vrij, je hebt je eigen bezigheden en hobby's, maar in belangrijke dingen trek je meestal een lijn. En al getrouwd zijnde groei je tot goede partners

En mocht het een van beiden eens niet goed gaan, beging een van beiden een domheid of werd ziek, dan laat je elkaar niet in de steek maar staat elkaar bij, ook al heeft dat misschien heel vervelende consequenties.

Als je echt van elkaar houdt, kan een huwelijk tegen een stootje, dan blijf je bij elkaar, dan worden conflicten uitgepraat, dan moet er al heel wat gebeuren voor je het opgeeft. Maar je bent dan ook niet zomaar met de eerste de beste getrouwd, je kent je partner en weet wat je aan elkaar hebt.

Natuurlijk zijn er ook grote verschillen, maar misschien helpt het zien van de overeenkomsten om beter te begrijpen wat onze relatie met God, die we geloven noemen, eigenlijk betekent.

Geloven betekent God als "partner" in je leven te aanvaarden met alle consequenties van dien, in de zekerheid dat Hij van je houdt en het goede met je voorheeft. Maar het betekent ook dat je aanvaardt dat er van jou wat verwacht wordt. Niets wat je niet zou kunnen maar soms wel iets wat je niet makkelijk vindt.

In een huwelijk ken je elkaar. God kent ons, maar kennen wij Hem?

Ik denk dat we God heel wat beter zouden kunnen leren kennen als we daar wat meer moeite voor zouden willen doen. Er is immers een schat van kennis over God verborgen in de bijbel. Het is aan ons die schat te zoeken en daarbij is denk ik Jezus onze leidsman.

Voor mij zijn de evangelieën met de verhalen over Jezus dan ook de belangrijkste delen van de bijbel. Het "oude testament" geeft ons de voorgeschiedenis die nodig is om de verhalen over Jezus, om Jezus, te begrijpen.

Zoals Jezus de tien geboden leest en zijn tijdgenoten uitlegt dat God daarin zegt "Ik houd van jullie en als jullie van Mij houden dan leef je volgens deze principes" en dat samenvat in het bekende God liefhebben en je naaste als jezelf, zo moet je denk ik de hele bijbel lezen: in het licht van Gods liefde.

En dan gaan we ook begrijpen wat het is dat God van ons verwacht.

Uw wil geschiede

Generaties lang was "maar Uw wil geschiede" het einde van een smeekbede om van een ongeneeslijke aandoening te mogen herstellen. En als de patiënt dan niet beter werd, leek het daardoor makkelijker om het onherroepelijke te aanvaarden. Het was immers Gods wil....
Maar nu tegenwoordig veel mensen zich realiseren, dat zulke wonderbaarlijke genezingen buitengewoon zeldzaam zijn, lijkt bidden om genezing niet zo zinvol meer.

Natuurlijk hebben mensen zich afgevraagd waarom God niet ingrijpt, als er op deze wereld zulke gruwelijk dingen plaats vinden. Zo gruwelijk dat zelfs een onherstelbare ziekte daarbij wat minder belangrijk lijkt.
Een van de mogelijke verklaringen is dat God de mens een eigen verantwoordelijkheid heeft gegeven en die verantwoordelijkheid niet schenden wil door in het mensenleven in te grijpen.
Mij lijkt meer waarschijnlijk dat God, die immers niet in onze fysieke wereld woont, dus ook niet in deze wereld handelen kan. Dat is waarom ik denk dat "Uw wil geschiede" niet betekenen kan, dat we het al of niet genezend handelen aan God overlaten.

Maar ons leven speelt zich niet alleen in de fysieke wereld af en het lijkt erop dat God ons in onze gedachtenwereld ontmoeten kan en met ons kan communiceren... Ik geef toe, dat is niet erg wetenschappelijk, er is geen enkel bewijs dat die "gedachtenwereld" bestaat.

Vrede op aarde

Ik ben opgegroeid in een familie van onderwijzeressen en onderwijzers. En allemaal rasvertelsters en supervoorlezers.... Eigen verzinsels, sprookjes, Dik Trom, Pietje Bel en de volledige werken van W.G. van der Hulst.... En natuurlijk bijbelverhalen. Zodat ik al voor de kleuterschool bijna alle bijbelverhalen kende, die een onuitwisbare indruk hebben nagelaten, want mamma, opa en tante Bep ontbrak het niet aan dramatisch talent...

Maar niet alleen van verhalen kan ik genieten...
Zo kan ik me heerlijk laten verwarmen door de zon, intens genieten van de bloemenpracht die ze te voorschijn roept. Eén bloeiende kersenboom in de zon doet me aan een bruid denken en zo'n heuvelachtig landschap vol stralend witte bloesemwolken roept beelden op van een engelenkoor. Helemaal gelukkig en dankbaar maakt me een wandeling door zo'n kersenbomengebied en ik kan niet ophouden er foto's van te maken om die vreugde vast te houden, die belofte van overvloed af te beelden. Ik kan het nauwelijks zinnig beschrijven.... Nog maar zo kort te voren waren het nog kale, knoestige stronken, klauwen in een grauwe lucht en nu.... Na een beetje regen en een paar warme zonnige dagen is het leven er in gesymboliseerd, volheid, overvloed, vervulling.… En belofte van nog veel meer… Over een paar maanden…. Monden vol, manden vol.…

Vrijheid

 

Wij Nederlanders zijn een vrijheidslievend volkje.

Maar soms denk ik wel eens weten we wel wat vrijheid is ?
Is vrijheid zoiets als denken, doen en leven zoals je wilt?

Laten we eens naar die definitie kijken.

Denken wat je wilt. ja, die vrijheid heeft iedereen, die kan niemand je ontnemen...
Zeggen wat je denkt kan ook, zolang je niemand bedreigt of beledigt.
Daaruit volgt ook dat je vrij bent de politieke partij van je eigen keus te kiezen. Maar overdenk wel goed welke keus je maakt. Het gaat er immers om dat de vorming van een regering, die goed voor je land zorgt, mogelijk wordt, niet om een aantal goede sprekers in de kamer te krijgen.

En tenslotte zijn er ook vrijwel geen belemmeringen bij geven. Zo lang je niet aan misdadige of terroristisch doelen geeft mag je van alles wat je hebt net zo veel weggeven als je wilt

Hulp

Er zijn van die momenten van moedeloosheid dat je denkt dat al dat gedoe van ons tot niets leidt en je, moedeloos, het op wilt geven. Het gaat dan misschien nog wel goed met jezelf en je gezin en je naaste familie, maar je kunt je ogen niet meer sluiten voor de alom aanwezige narigheid. Overal gebeurt het dat mensen, wie je een beter lot zou gunnen, ernstig ziek worden of dat ze iemand moeten missen, die ze eigenlijk niet missen kunnen.
Dat mensen in een hopeloze situatie terechtkomen of alles verloren hebben.

Je zou iets willen doen, maar je voelt je machteloos....

Onmogelijk

Mensen proberen zo veel als in hun macht is, diegenen die ze liefhebben te behoeden voor de gevolgen van hun fouten en voor de slagen van het lot. Soms zijn ouders ten opzichte van hun kinderen daarin zo extreem, dat deze kinderen zulke verwende oervervelende onzelfstandige klieren zijn geworden, dat een bezoek van zo'n gezin een bezoeking is.
Meer verstandige ouders proberen dan ook zich te beheersen. Ze weten dat kinderen fouten moeten maken om ervan te leren. Als je als kind leert teleurstellingen en tegenvallers te verwerken, zul je ook later beter met onvermijdelijke frustraties kunnen omgaan. Maar toch, zouden wij iemand waarvan we houden met vuur laten spelen? Zich in echt gevaar laten begeven en niet ingrijpen?

Toch is dat wat ouders wel moeten: hun kinderen de wereld in laten gaan en maar af wachten of het allemal goed zal gaan. Zou God, die "onze Vader" is, dan niet hetzelfde doen?

Commentaar

Op een van de eerste stukjes in dit blog kwam, helaas anoniem, het volgende commentaar:

Ik vind het fantastisch, dat jij deze blog hebt geïnitieerd. Maar als er al een God is, die alles heeft geschapen, heeft hij of zij een miserabele job gemaakt. Waar ik het met je eens ben is dat Jezus een prachtig voorbeeld is hoe we zouden moeten leven. Zonder twijfel. Maar zijn vader, God, heeft niet de juiste mensen geschapen om dat te realiseren.

Ik hoop dat degenen die commentaar hebben op mijn stukjes er voortaan wel hun naam onder zullen zetten, de opmerking is echter te belangrijk om te negeren en dus ga ik er hier maar op in.

In mijn stukjes probeer ik mijn lezers te stimuleren over de zin van hun leven na te denken en te proberen dat wat ze zo als doel, zin of opdracht geïdentificeerd hebben  dan ook te realiseren. De meeste van mijn lezers zullen "uit de christelijke hoek " komen en ik ga er van uit dat ze de taal die ik gebruik verstaan.

Onder hen zullen er zijn die nog, zoals ook ik vroeger heb geleerd, geloven in een God die almachtig is en de wereld  heeft geschapen en zij die nauwelijks of niet meer geloven dat er überhaupt een God is.

Maar ik denk dat er nog een meer waarschijnlijke mogelijkheid is, namelijk dat God er is en ons ziet en probeert met ons te communiceren om ons te helpen zinvol te leven, maar dat God die immers niet in onze fysieke wereld leeft, niet in het aardse gebeuren kan ingijpen en daarom ga ik er van uit dat ook wij niet zijn geschapen en dus ook geen ingebouwde bedoeling hebben, maar zelf zin aan ons leven moeten geven. Daarbij mogen we op de hulp van die raadselachtige stem in ons binnenste vertrouwen.

In navolging van Jezus noem ik die stem "onze Vader" en zie de relatie van ons mensen tot God gespiegeld in het verhaal van de zoon die zijn erfenis vroeg om zijn eigen leven te kunnen leiden en die toen dat falikant mislukt was,  naar huis terugging en daar met open armen werd ontvangen door een Vader (en moeder) die hem gemist hadden, hem nooit hadden vergeten en altijd van hem waren blijven houden. Zo' n Vader (moeder) is God...

Ik heb in mijn leven mogen ervaren dat  God mij in moeilijke tijden er door heen heeft geholpen en dat motiveert mij deze stukjes te schrijven..

En als je meer over mijn manier van geloven en wat ik denk dat geloven zou moeten betekenen, wilt weten, dan kun je denk ik het beste dit blog blijven volgen

HvR

Bidden

Hebben we er eigenlijk ooit over nagedacht wat we doen als we bidden?

Aan wie richten we ons gebed eigenlijk? Al naar ons geloof hebben we er ons een voorstelling van gemaakt. In mijn stukjes is “Onze” God degene over wie we in de bijbel gelezen hebben en van wie Jezus zei: “zeggen jullie maar: Onze Vader die in de Hemel is”.

Van deze God wordt gezegd dat Hij “goed” is en ons liefheeft, ja, zelfs onze geheimste gedachten kent  De bijbel zegt: Hij is altijd en overal aanwezig.. God is “bij ons”, is integer, rechtvaardig èn barmhartig en Huub Oosterhuis noemde Hem daarom “Vriend voor het leven”: Je kunt tegen Hem spreken en Hij hoort je.

In het gebed komt tot uiting welke rol God in ons leven speelt en door ons bidden onderhouden en verdiepen we die in het gebed ontstane relatie. Bidden is de erkenning dat we God nodig hebben en houdt de hoop op Zijn deelname in ons levend. Maar in tegenstelling tot een biechtvader, die je ook niet ziet als je je verhaal vertelt, geeft God zelden een hoorbaar antwoord.

Hoe kom je erbij?

Niets is nieuw onder de zon.

Alles is een voortzetting, een verbetering, van iets dat er aan voorafging. Het draagt daar nog vele kenmerken van en bouwt voort op wat bij vorige modellen zijn deugdelijkheid bewezen heeft.

Zo ook is bij ons mensen veel terug te vinden wat voor het overleven van onze "voorgangers" belangrijk was gebleken en de bouw van onze hersenen is dan ook niet principieel verschillend van die van ons voorafgaande soorten.

Onze Vader

Onze Vader

Als je niet ophoudt, roep ik mijn vader en die is ...", zegt het kind dat zich bedreigd voelt. Als ze weten dat je een sterke en machtige vader hebt, dan ben je veilig. Ook in de volwassen wereld.

"Onze Vader". Van al Gods namen is deze waarschijnlijk de meest gebruikte, de meest zeggende, maar misschien ook wel de naam, die de meeste misverstanden veroorzaakt.

Wie kan zich een "God" voorstellen ? En als je 't kon, zou je je dan nog tot Hem durven wenden? Naar je vader durfde je als kind te gaan, al was het misschien soms met angst en beven, wanneer je betrapt was bij het gappen van de appels van buurmans boom.... Je wist op je duvel te zullen krijgen, maar ook dat het weer goed zou komen, dat je vader niet boos zou bijven, ook al wist hij, dat je misschien al morgen de verleiding wéér niet zou kunnen weerstaan.

Een manier van leven

Een manier van leven

Wij protestanten van zo rond de tachtig, groeiden nog op in de overtuiging dat God de aarde en alle leven daarop, had gemaakt en bestuurde. God was de almachtige die heerste over hemel en aarde en er gebeurde niets buiten God om. God verwachtte een bepaalde levensstijl van de mensen en aan het einde van hun aardse bestaan was het aan God om te beslissen of ze de eeuwigheid in de hemel of de hel zouden doorbrengen. Niemand was in staat zo te leven als God wilde, maar door vast te geloven in Gods Zoon Jezus, verkreeg je genade om tot de hemel toegelaten te worden.

In diezelfde periode was er ook een stormachtige ontwikkeling van wetenschap en techniek en langzamerhand werden de bewijzen van de natuurwetenschappen  - dat onze wereld ontstaan is met één "big bang" en zich sindsdien nog steeds in een razend tempo uitbreidt -, zo overtuigend, dat, behalve wat "streng gelovigen", bijna niemand daar meer aan twijfelt. Evenzo kan er geen twijfel meer aan zijn dat plant, dier en mens zijn ontstaan in een lang biologisch proces van "evolutie", al zijn nog niet van alle fases overblijfselen gevonden. En dan is het vanzelfsprekend dat er geen leven kan zijn zonder een functionerend lichaam. Biologisch is er geen "leven na de dood".

De eerste mensen leefden in kleine groepen, en al gauw bleek taakverdeling voordelen op te leveren. Yuval Noah Hariri laat in een indrukwekkend boek zien hoe religie (waaronder hij een verhaal, dat beheersing van het noodlot door een bovenmenselijk wezen suggereert, verstaat) ertoe bijdroeg om uit die kleine groepen mmensen steeds grotere structuren te laten ontstaan en hoe tenslotte op basis van een gemeenschappelijke levensvisie hoogst complexe statengemeenschappen mogelijk werden. 

En in een grote serie boeken beschrijft Karen Armstrong in meer detail hoe zich die "wereldreligies" ontwikkelden en het is fascinerend hoe ze beschrijft dat ze allemaal de nadruk zijn gaan leggen op medeleven als belangrijkste voorwaarde voor een menselijk bestaan.

In ons deel van de wereld was de Joods-Christelijke religie overheersend. Eeuwen lang gold de bijbel als een geopenbaarde waarheid.

Maar lang niet alle moderne theologen zien de bijbel nog als "het ware woord van God", ze beschouwen de tekst als een prachtige verzameling van geloofsverhalen.

 Alleen "zeer conservatieve" Christelijke groepen geloven nog dat de bijbelverhalen woord voor woord Gods Woorden zijn en dat God de aarde en de mens maakte, zoals in de bijbel verteld wordt..

Wat betekent dit allemaal nu voor het geloof uit onze jeugd?

Allereerst is er een verandering in wat we bedoelen als we geloof zeggen. Dachten we dan vroeger aan "waaraan we geloofden" en was een belijdenis belangrijk, nu gaat het bij geloven minder om het onderschrijven van een aantal "geloofswaarheden", dan om het "gaan van een weg", de weg van Christus. Dat is een weg van vrede, liefde en vergeving, van leven in de dienst van God en je naaste, in navolging van Jezus. En "voorwaar ik zeg u" dat is voor een zelfbewuste mens van nu geen makkelijke weg.

U herinnert zich vast nog dat Paulus dat ook wist en hij noteerde "ik wil het wel maar het lukt me niet..."  Ook bij ons blijft meestal bij proberen en je zou je je kunnen afvragen, als het toch niet kan, waarom proberen we het dan toch steeds weer?

Daarop kan ik alleen een persoonlijk antwoord geven:

Van huis uit kreeg ik een onwankelbaar vertrouwen in Gods goedheid mee. Daarom spreekt me misschien het verhaal van de verloren zoon zo aan. Met dat verhaal wilde Jezus ons laten zien dat God zich aan ons toont als een "barmhartige, liefdevolle vader", die soms ver, soms heel dichtbij is. Een Vader die, denk ik,  zich vaak net zo machteloos voelt, zoals onze eigen ouders waren, om in ons leven in te grijpen. God ziet ons als "Zijn kinderen" en Hij houdt van ons, door dik en dun. Hij laat ons niet los en is altijd bereid ons weer aan te nemen en te vergeven en om ons opnieuw met een schone lei te laten beginnen...

Dat geloof is mijn zekerheid. 

Maar ik zei het al: geloven is meer dan er een bepaalde mening op na houden, geloven zou moeten resulteren in doen, geen doen omdat het moet, maar doen omdat je door Gods' liefde geïnspireerd bent, en daarom wilt leven zoals Hij graag wil....

Geloven is dus een keuze voor een bepaalde manier van leven. 

Een leven, waarin we niet voor onszelf kiezen, niet kiezen voor de veiligheid van macht en geld, maar zo proberen te handelen, dat onze medemensen ook tot hun recht komen en het goed hebben; er voor elkaar zijn.... En dat niet uit ethische overwegingen, niet uit een soort politieke overtuiging, dat zou niet lukken, maar vanuit je “relatie” met God…

Dat is wat de door vele Universiteiten uit de westerse wereld gelauwerde, Tsjechische theoloog Halik - en met hem vele anderen - bedoelen als zij Jezus citeren en zeggen: "God is liefde", en "God is vrede, liefde en vergeving", en daarmee: "Geloven is God liefhebben en dus je naaste liefhebben". 

Er is dus in onze tijd veel veranderd, doordat wat geloofd werd van tijdgebonden beweringen ontdaan is, en het lijkt erop dat we beter beginnen te begrijpen wat Jezus ons wilde leren. Mijns inziens is er  dan ook geen reden om "geloven" als obsoleet te beschouwen. Maar met begrijpen zijn we er niet en het er mee eens zijn helpt ook niet. Waar het om gaat, om het te doen, om de weg te gaan die Jezus ons gewezen heeft. Maar daar zit hem nu juist de kneep, dit gaat zo tegen onze natuur in, dat het bijna vanzelfsprekend tot mislukken gedoemd is. 

Toch probeer ik het want Jezus heeft laten zien dat liefde uiteindelijk sterker is dan het lot, en misschien ook wel sterker dan mijn ingeboren egoisme....

En dus blijven we het proberen in de overtuiging dat het toch mogelijk is

Gelukkig maar